“Het is mooi dat ik als Ambassadeur van de Vrijheid het verhaal van mijn gemeenschap kan vertellen in een jaar waarin vrijheid steeds schaarser wordt in Europa”
Zanger Duncan Laurence grijpt zijn Ambassadeurschap aan om zich in te zetten voor de LGBTQ+ gemeenschap. “Ik wil dat er aandacht komt voor hoe het deze mensen is vergaan in de Tweede Wereldoorlog. Helaas is het nog steeds actueler dan ooit.” Voor Duncan was het meteen duidelijk dat hij de LGBTQ+ gemeenschap wilde uitlichten. “Er was niet veel bekend over deze slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog. Nog steeds worden deze mensen verzwegen. Zo is het bijvoorbeeld tot kort lastig om een monument voor homoseksuele verzetsstrijders te plaatsen, dat wordt politiek tegengewerkt. En dat terwijl zoveel LGBTQ+ personen hebben gestreden in de Tweede Wereldoorlog voor iedereens vrijheid”
Voor de documentaire die hij mocht maken in het kader van het Ambassadeurschap is hij naar Berlijn en Amsterdam gegaan. Met historicus Klaus Müller bezocht hij verschillende plekken in Berlijn. “Klaus heeft overlevenden gesproken uit Sachsenhausen, het eerste concentratiekamp in Duitsland dat voor de homogemeenschap was bedoeld. Dat gaf wel aan hoeveel haat en nijd er tegen deze groep was. Het ging er in dit kamp extreem hard aan toe, alles werd daar getest.” Van Klaus leerde Duncan dat het allemaal niet zo lang geleden is als we denken. De wet in Duitsland die homoseksualiteit strafbaar stelde, werd onder het nazibewind ingevoerd, maar werd pas in 1969 ingetrokken. En pas eind jaren ‘80 kwam het Homomonument in Amsterdam er.
In Amsterdam bezocht Duncan plaatsen die betrekking hadden op de aanslag op het bevolkingsregister in 1943. Hierbij waren twee queer verzetsstrijders betrokken. “Ik ben blij dat dit aan het licht komt. Het beeld bestond dat LGBTQ+ personen niet in verzet zaten, het stigma was: zijn ze niet te zwak? Zo schreef Willem Arondeus, een homoseksuele verzetsstrijder, in zijn afscheidsbrief uit de gevangenis: ‘Laat ze weten dat wij geen zwakkelingen zijn, dat we ook strijden.’ Dat is mooi om te lezen. Het is geaardheid, niet meer dan dat, we verschillen verder niet. We zijn allemaal mensen die vrij willen leven en respect hebben voor hoe iemand leeft, mits het een ander niet schaadt.”
Het onderwerp is actueler dan ooit. “Ik zit nu enorm in mijn maag met wat er gebeurt rondom Oekraïne en Rusland. Komt er een nieuwe oorlog waar wij ook onderdeel uit van zullen maken? In het ergste geval worden we dan opnieuw veroordeeld wegens onze geaardheid, waar moeten wij dan heen? Als bepaalde landen andere landen overnemen, gaan we zo honderd jaar terug in de tijd. Er moet over gesproken blijven worden.”
Op 4 mei haalt Duncan het vuur op in Wageningen om het de volgende dag te ontsteken in Den Bosch. ”Ik vind het een grote eer om dit te mogen doen. Mijn grootouders zullen kijken, ze hebben mij verhalen verteld over hun ouders die in het verzet zaten. Het is mooi dat ik als Ambassadeur van de Vrijheid het verhaal van mijn gemeenschap kan vertellen in een jaar waarin vrijheid steeds schaarser wordt in Europa. Ik kijk uit naar 5 mei om met heel Nederland te vieren dat we nu en hier daadwerkelijk vrij zijn.”